Wij zijn die lui die met je meedenken over hoe verduurzaming van je woning leuker en beter kan
Tros Radar heeft ons op 25 februari een mooi cadeau gegeven. Ze hebben de belangrijkste aandachtspunten voor warmtepompen en het verduurzamen van bestaande woningen in een compact televisie item samengevat. Wanneer in een bestaande woning de gasketel vervangen wordt door een warmtepomp, is daarvoor gedegen kennis en ervaring nodig. Precies de kennis en ervaring die wij samen met onze partners integreren in een weloverwogen Energieplan Op Maat. Lees hier meer over in deze blog.
Daphne van Paassen is columnist bij Vereniging Eigen Huis en neemt lezers in een maandelijkse column mee op de weg die zij aflegt bij het verduurzamen van haar tussenwoning uit 1890. Uit haar columns blijkt dat het geen eenvoudige opgave is. Zou haar woning met een warmtepomp verwarmd kunnen worden?
Beste Daphne,
Dankjewel dat je ons via je column leert waar je behoefte aan hebt bij je zoektocht naar de juiste manier om je woning te verduurzamen. In je columns lees ik dat je dit proces zorgvuldig en stap voor stap aanpakt met de aandacht die een monumentale woning verdient. Tijd en aandacht van goede vakmensen is schaars en daarmee moeilijk vast te houden. Ik kan mij goed verplaatsen in je verbazing die je beschrijft in je december 2018 column. Goede vakmannen hebben zoveel kennis van zaken, dat ze daardoor niet altijd aanvoelen welke behoefte een klant heeft aan uitleg over de keuzes die gemaakt moeten worden. Dat ze hun aandacht moeten verdelen over veel klanten die allemaal de beste vakman voor hun klus willen, maakt het voor hen niet makkelijker.
Tot zover de excuses voor de vakmannen van ons land. Hoe dat bij goede vakvrouwen is kan ik niet uit eigen ervaring vertellen, maar ik heb goede hoop dat zij er anders mee omgaan. Als man uit het vak wil ik toch graag een poging doen wat meer helderheid te scheppen in het principe van laagtemperatuur radiatoren en de keuzes die daarin meespelen.
Omdat de warmtepomp het nu eenmaal lekker vindt om op lage temperaturen te werken, wil je bij de vervanging van een cv-ketel de aanvoertemperatuur naar de radiatoren verlagen. Laten we er vanuit gaan dat alle radiatoren en convectoren geschikt zijn voor lage temperaturen. Er is pas een probleem als de radiatoren in een gebouw te weinig warmte afgeven. Een radiator die geselecteerd is om in de winter met 75 graden water een gebouw warm te houden zal, als je daar 35 graden water doorheen laat stromen, nog maar ongeveer 30% van de benodigde warmte afgeven. We komen na het plaatsen van een warmtepomp dus 70% radiator oppervlak tekort. In de zomer zal dit nog wel goed gaan. Maar in de winter wordt het gemis al snel voelbaar. De radiatoren 70% groter maken of 70 % meer radiatoren ophangen, lijkt mij niet zo’n goede oplossing. Overstappen op vloer- en of wandverwarming kan een oplossing zijn, maar is niet altijd mogelijk. Door de hele vloer als radiator te gebruiken, los je het probleem van te weinig verwarmend oppervlak effectief op.
Wat kunnen we dan nog meer doen om dit probleem op te lossen?
We kunnen de hoeveelheid warmte die voor de woning nodig is beperken door te isoleren en HR++ glas te plaatsen. Kieren dichten, verwarmingsinstallatie goed inregelen en het ventilatiesysteem optimaliseren. Een behoorlijke verbouwing met bijbehorende investering die zeker bij monumentale woningen niet altijd uitgevoerd kan of mag worden. De kans dat hiermee nog niet voldoende wordt bespaard, is niet onwaarschijnlijk. Laten we van het positieve uitgaan en stellen dat we met deze investeringen 50% op de warmtebehoefte besparen. Dan moeten we nog 20% van het radiator vermogen dat we tekort komen oplossen om hetzelfde comfortniveau als in de oude situatie te kunnen leveren. Met de juiste rekensommen en een goede selectie van beschikbare producten kan deze opgave opgelost worden. Plaats een radiator extra waar dat kan, vervang een radiator door een groter exemplaar of door een zogenaamde lage-temperatuur-radiator. Kiezen voor een ander comfortniveau is ook een optie. We horen heel vaak dat slaapkamers toch niet verwarmd worden en dus ook geen andere radiator nodig hebben. Een prima keuze voor dat moment. De radiator kan als dat later nodig is alsnog vervangen worden. Een infrarood paneel plaatsen om de gebruiker van de ruimte te verwarmen kan ook. Deze panelen gebruiken alleen veel meer stroom dan de warmtepomp. Dit is daardoor een redelijke oplossing als het om kortstondig en niet te frequent gebruik gaat. Het is een afweging tussen investeringskosten en de maandelijkse stroomrekening. Wek je met je zonnepanelen meer stroom op dan je zelf verbruikt? Dan kan je omwille van de lagere investering het slechtere rendement van het infrarood paneel voor lief nemen. Je CO2-uitstoot verandert niet omdat de stroom duurzaam is opgewekt.
Daphne, ik ga er nu gemakshalve vanuit dat de verbouwing die nodig is voor vloer- of wandverwarming bij jou niet van toepassing is. Jouw vakman had gelijk toen hij je vertelde dat je best met een combinatie van oude en nieuwe radiatoren je woning met lage temperaturen kan verwarmen. Hij had ook gelijk door te zeggen dat je sowieso al lage temperatuur convectoren hebt. Immers alle radiatoren en convectoren zijn geschikt voor lage temperaturen. Wat ik in jouw column niet kan zien, is of deze vakman ook de nodige berekeningen heeft gemaakt om zijn beweringen mee te onderbouwen en daarmee de juiste selectie van oude en nieuwe radiatoren en convectoren te maken. Het rekenwerk aan de leidingen laat ik voor nu maar even buiten beschouwing. Het bestaande leidingwerk is niet altijd geschikt om zomaar alle veranderingen van radiatoren en temperaturen aan te kunnen.
Tot slot probeer ik helder te maken waarom er toch vaak voor een nieuwe zogenaamde LTV-convector wordt gekozen. Het gaat hier bijna altijd over een standaard convector die is uitgerust met een slim systeem van ventilatoren en regeltechniek. Door de ventilatoren kan er meer lucht door de convector heen stromen. En meer lucht door de convector betekent ook meer warmteoverdracht. Hoge temperaturen in convectoren zorgen voor een grotere luchtstroom door de convector. Je kunt het zien als een schoorsteen die goed warm is. Daar trekt de rook goed doorheen en zie je hem ook duidelijk met kracht uit de schoorsteen recht omhoog stromen. Laat je de watertemperatuur in de convector zakken dan wordt het schoorsteen-effect kleiner en kan er minder warmte de ruimte ingebracht worden. Ik ga ervan uit dat je met het accepteren van de offerte nu Jaga LTV-convectoren hebt gekocht waar een slim ventilatorsysteem (DBE) op zit. De slimme ventilatoren vergroten op het moment dat het nodig is de luchtstroming in de convector waardoor ze meer warmte aan de ruimte af kunnen geven. Hierdoor kunnen ze kleiner blijven en passen ze weer op de plek van de oude radiator. Ja die ventilatoren kunnen ook op je oude jaren 70 convectoren worden toegepast. Het probleem is dan vaak dat er niet voldoende informatie beschikbaar is over hoeveel extra warmte deze oude convectoren met de extra ventilator af kunnen geven. Ook is er een risico dat de afstand tussen de lamellen van deze oude convectoren niet optimaal is waardoor je te veel en hinderlijk stromingsgeluid krijgt als de ventilatoren aangaan. Een risico dat menig vakman niet bereid is te nemen, omdat deze klacht niet te verhelpen is zonder de oude convectoren alsnog te vervangen.
Wat maakt nu dat al deze informatie niet met de klanten gedeeld wordt?
Tijd is geld en tijd van goede vakmannen is ook nog eens erg schaars. Dat is volgens mij de belangrijkste reden dat je nu een offerte van € 4.500, – voor de vervanging van je convectoren hebt gekregen. Al het uitzoek- en rekenwerk dat nodig is om samen met de klant de juiste producten te selecteren en een keuze te maken kost zoveel tijd dat het niet kan concurreren tegen het snel op basis van vuistregels en ervaring nieuwe producten selecteren en installeren. De vakman kan op deze manier snel en met voldoende veiligheidsmarge de klant bedienen. Zou jij geholpen zijn als de vakman je dit duidelijk maakt op het moment dat je hem om advies en een offerte vraagt?
Woon Duurzaam kiest ervoor om de verduurzaming van woningen integraal aan te pakken en daarbij tijd en energie te steken in het optimaliseren van de samenhang tussen de verschillende energiebesparende maatregelen. Deze aanpak is grondig en daarmee al snel te kostbaar voor een situatie waarbij een enkele maatregel wordt overwogen. Voor een woning die van gas los gaat of energieneutraal gemaakt wordt, is de investering vaak groot genoeg om ook het extra onderzoek rendabel te maken. Voor onze klanten betekent dit meestal dat ze de investering voor het volledig verduurzamen van hun woning lenen bij bijvoorbeeld het Nationale Energiebespaarfonds van de overheid. Met het bedrag dat ze nu uitsparen op de energierekening kan in veel gevallen de maandelijkse rente en aflossing van de lening worden betaald. Een klassieke win win situatie als je het mij vraagt.
Ga jij ook voor een gasloze of energieneutrale woning? Wil je een goed op elkaar afgestemd pakket aan maatregelen toepassen waarbij investering en maandlasten met elkaar in balans zijn? Doe de woningscan op onze website en maak een afspraak met een van onze adviseurs.
Daphne van Paassen is columnist bij Vereniging Eigen Huis en neemt lezers in een maandelijkse column mee op de weg die zij aflegt bij het verduurzamen van haar tussenwoning uit 1890. Lees haar column Waarom denken die lui niet met je mee? Tros Radar over warmtepompen terugkijken? Klik Hier.